De International Association of Music Libraries, Archives and Documentation Centres (IAML) heeft gisteren een open brief wereldkundig gemaakt waarin ze pleit voor aandacht voor en uitbreiding van de kennis en vaardigheden die nodig zijn om de missie van muziekarchieven optimaal tot haar recht te laten komen.
Hieronder volgt een Nederlandse vertaling van de oorspronkelijk Engelstalige boodschap.
Muziek is een universele taal, een essentieel onderdeel van het mens-zijn. Muziek komt aan ons allemaal ten goede. Een wereld zonder muziek zou zowel cultureel als economisch armer zijn.
Muziekbibliotheken, -archieven en -documentatiecentra spelen een cruciale rol bij het vervullen van de behoefte van de mensheid aan muziek, maar hun diensten worden vaak bedreigd.
Muziekarchieven documenteren niet alleen muziekwerken, maar bestrijken alle culturele aspecten van muziek. Ze documenteren hoe muziek het sociale en culturele leven van mensen informeert, zowel in het verleden als in het heden.
Muziekarchieven bestaan in veel verschillende soorten bibliotheken. Ze kunnen deel uitmaken van nationale bibliotheken, onderzoeksbibliotheken of academische en openbare bibliotheken, maar ook van musea, organisaties voor podiumkunsten zoals orkesten of operabedrijven, omroepen of documentatiecentra. Persoonlijke archieven worden vaak in de loop van hun leven door individuen gemaakt en later verworven door instellingen, fondsen of stichtingen. De archieven van podiumkunstenbedrijven registreren hun dagelijkse activiteiten; ze vormen een belangrijk onderdeel van het erfgoed en de geschiedenis van de bedrijven en spelen een belangrijke rol bij het ondersteunen van zowel hun huidige activiteiten als toekomstige planning.
Muziekarchieven bewaren een variëteit aan documenten. Deze kunnen genoteerde muziek, regiepartituren, audiovisuele registraties van uitvoeringen, foto’s, correspondentie of schetsen omvatten, evenals items zoals notitieboekjes, concertprogramma’s, collegedictaten, krantenknipsels en andere efemere bronnen. Deze kunnen bestaan in zeer diverse formaten, zowel fysiek als digitaal, waarbij sommige specifieke apparatuur vereisen om toegang mogelijk te maken.
Het bezit van muziekarchieven is zeer gespecialiseerd en vereist vakkennis en muzikale en archiefvaardigheden.
Helaas is het vaak zo dat archiefmateriaal met betrekking tot muziek te vinden is in een context waar vakkennis minimaal is of ontbreekt, of, omgekeerd, waar vakkennis bestaat zonder bijbehorende archiveringsvaardigheden.
Het brede scala aan mogelijke formaten vormt een bijzondere uitdaging bij het vinden en toegankelijk maken van archiefcollecties. Overwegend op (gedrukte) tekst gebaseerde omgevingen kunnen bijvoorbeeld moeite hebben om bronnen te vinden om met geluidsopnamen en genoteerde muziek om te gaan, met name hun fysieke en digitale behoud.
Muziek heeft een unieke positie in een archiefcontext. Het is een taal met een eigen systeem van notatie- en publicatieformaten die bijdragen aan het realiseren van een uitvoering van muziek. Elke fase van het proces dat muziek tot leven brengt, genereert vele soorten bronnen die een passende archiveringsverwerking veronderstellen. Muziekexpertise verbetert de kwaliteit van de dienstverlening, vergemakkelijkt een correcte beoordeling en zorgt voor een efficiëntere toegang tot de bronnen door de selectie van geschikte metadata.
Archiefexpertise is van fundamenteel belang voor de keuze van het juiste bewaarbeleid voor de bronnen vanaf het moment van hun creatie.
Een ideale balans tussen muziek- en archiefexpertise vergroot de impact van muziekarchieven in het kader van het collectiebeleid en de missieverklaring van een bibliotheek en de instelling waarbinnen deze zich bevindt. gehuisvest, en draagt bij aan de realisatie van het onderzoekspotentieel van de archieven.
"Archives record decisions, actions and memories. Archives are a unique and irreplaceable heritage passed from one generation to another. Archives are managed from creation to preserve their value and meaning”.
(Universal Declaration on Archives, aangenomen tijdens de Algemene Vergadering van The International Council on Archives (ICA) Oslo, September 2010).
Nederlandse Vereniging van Muziekbibliotheken, Muziekarchieven en Muziekdocumentatiecentra 